همزمان با سفر وزیر نیرو به افغانستان، وزیر آب و انرژی طالبان طی مصاحبه ای اعلام که به مقامات جمهوری اسلامی ایران اطمینان می دهیمکه اجازه نخواهیم داد که حتی یک قطره آب به سمت گودزره منحرف شود. حکومت مقامات طالبان هر گونه انحراف آب به سمت گودزره را حرام اعلام کرده بود.
دستگاه دیپلماسی ایران باید تشریح کنند که چگونه میتوان بدون در نظر داشت ماهیت اصلی این سازه آبی، و بدون ارائه طرحی اصلاحی بر این سامانه آبی بزرگ، که هدف نهایی آن انحراف آب از مسیر اصلی رودخانه هیرمند آن هم در ۸۵ کیلومتری مرز سیستان، اعلام می کنند که حتی یک قطره آب هم، به سمت گودزره نرود؟
وزارت آب و انرژی هیات حاکمه افغانستان حتی اگر اراده ای برای انحراف آب رودخانه هیرمند به سمت گودزره نداشته باشد! اساسا بدون تغییر در ماهیت سیستم طراحی و اصلاح اصولی بند انحرافی کمال خان نمی تواند به گفته خویش جامع عمل بپوشاند، مگر این که از ابتداع قصد و نیت آنها با کلامشان متفاوت باشد!
بند انحرافی کمال خان که دارای طولی حدود ۲ کیلومتر و ارتفاعی معادل ۲۰ متر است، در ساحل سمت چپ آن، سد کنترلی دیگری به طول ۵۴۰ متر احداث شده است که اختلاف ارتفاع آن نسبت به تاج سد کمالخان، ۱۰ متر پایین تر است، که در عمل این سازه نقش، انحراف آب از مسیر رودخانه هیرمند را داشته و بخش قابل توجهی از سیلاب های رودخانه هلمند از طریق این گیت بزرگ به سمت چپ و رود بیابان گسیل می گردد، که متاسفانه پس از طی مسیری بالغ بر ده کیلومتر، مجددا بر روی رود بیابان، سدی به نام قلعه افضل احداث شده است که دارای سرریزی است که سیلاب ها را نهایتا به دشت رام رود هدایت می نماید.
نکته حایز اهمیت این است که تاج سد قلعه افضل ۵ متر از تاج سر ریز کنار بند انحرافی کمالخان بالاتر است؛ که خود ماهیت پنهان این سیستم بزرگ طراحی و به اجرا درآمده کنونی را آشکار میکند و آن همان هدایت جریان های اصلی آبی و سیلابی است. ابعاد تقریبی این سامانه آبگیر ۵ کیلومتر در ۱۰ کیلومتر است که عملا حجم آبگیری و تغذیه آن به بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب می رسد، مهمتر از همه این است که سیلاب ها نهایتا از انتهای این قسمت به طرف رود خشک هدایت میشود، و رواناب ها از طریق این رود به شوره زار گود زره که سطحی معادل ۲۴۰ هزار هکتار و عمقی حدود ۱۰ متر دارد هدایت می شود که ظرفیت آبگیری آن بیش از ۲۴ میلیارد متر مکعب است.
سوال اساسی این است که با این سامانه و سیستم اجرا شده و با فرض این که طرح های توسعه ای در سامانه های مذکور متصور نباشیم، چگونه میشود این سیستم عریض و طویلی که فقط در سمت راست بتد انحرافی کمالخان به اجرا درآمده است را نادیده گرفت و به تحلیل های بسیار ساده بسنده کرد و به جملاتی و قول های ساده، طرف مقابل خوش بین بود؟
دستگاه دیپلماسی ایران و شخص نماینده رئیس جمهور در امور افغانستان که پیشتر مدعی شده که تمامی موانع در مسیر رودخانه هیرمند برای دریافت حقابه ایران حذف شده، باید پاسخگوی انحراف آب به سمت گودزره و نقش بند لشکری در پایین دست کمال خان توضیح دهد.
به نظر می رسد که اظهار نظر مقامات طالبان مبنی براینکه «یک قطره هم به گود زره نمی رود» صرفا کارکرد سیاسی داشته است، چرا که تصاویر آب گیری های اسبق و جدید نیز گویای هدایت اتوماتیک وار سیلاب ها به این سامانه های آبگیر است که در نهایت آب ها در گود زره تجمع پیدا می کند.